Η πρωτοβουλία για διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος διαφοροποιείται αναλόγως εάν επιχειρείται η λήψη απόφασης «από τα πάνω» δηλαδή από το δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο, ή «από τα κάτω» με πρωτοβουλία των εκλογέων του ΟΤΑ. Ακολούθως υπάρχουν εναλλακτικά οι εξής δυνατότητες:
(1) εάν η επιχειρείται η διεξαγωγή δημοψηφίσματος απευθείας με απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου , τότε η πρωτοβουλία περί δημοψηφίσματος πρέπει να αναληφθεί από όποιον έχει την αρμοδιότητα να θέτει την ημερήσια διάταξη στα συμβούλια αυτά, ήτοι, στην περίπτωση των δήμων από τον Δήμαρχο, τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, το 1/3 των μελών του, την δημοτική επιτροπή και, στην περίπτωση των περιφερειών , από τον περιφερειάρχη, τον πρόεδρο του περιφερειακού συμβουλίου, το 1/3 των μελών του και την οικονομική επιτροπή.
(2) Όταν η πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ανήκει στους εκλογείς του οικείου δήμου ή της οικείας περιφέρειας, τότε απαιτούνται οι εξής ενέργειες:
(2α) Συγκρότηση ομάδας πρωτοβουλίας για την συλλογή των υπογραφών προς διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος: Η ομάδα πρωτοβουλίας, η οποία θα συγκροτηθεί ως απάντηση στην ανάγκη επίλυσης κάποιου ζητήματος το οποίο έχει προκύψει και απασχολεί την τοπική κοινωνία σε δημοτικό ή περιφερειακό επίπεδο, θα αναλάβει:
– Να καταρτίσει το έγγραφο αίτημα προς διενέργεια (ΑΙΤΗΣΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Ν.4555/2018 ) που, θα υπογράφεται από τους εκλογείς και θα απευθύνεται προς τον πρόεδρο του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου. Το εν λόγω έγγραφο αίτημα πρέπει να περιλαμβάνει:
(α) πεδίο για να συμπληρώνονται τα στοιχεία κάθε εκλογέα (όνομα επώνυμο, πατρώνυμο, ΑΔΤ, έτος γέννησης, διευθυνση, τηλέφωνο, email, δήλωση ότι είναι εκλογέας στον συγκεκριμένο ΟΤΑ),
(β) αίτημα διεξαγωγής δημοψηφίσματος
(γ)το ερώτημα του δημοψηφίσματος
(δ) εξουσιοδότηση κάθε υπογράφοντος προς την ομάδα πρωτοβουλίας να καταθέσει το έγγραφο αίτημα στον πρόεδρο του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου
(ε) συναίνεση κάθε υπογράφοντος να χρησιμοποιηθούν τα προσωπικά δεδομένα του προς τον ΟΤΑ για υποστήριξη του αιτήματος περί διενέργειας δημοψηφίσματος.
– Να συστήσει ομάδα συγκέντρωσης των υπογραφών
– Να καταθέσει το έγγραφο αίτημα (ΑΙΤΗΣΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΣ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ) συνοδευόμενο από τις απαιτούμενες υπογραφές στον πρόεδρο του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου.
(2β) Συγκέντρωση των υπογραφών: Ο νόμος δεν ορίζει τον τρόπο υπογραφής των αιτήσεων για δημοψήφισμα. Συνεπώς, οι εκλογείς είναι δυνατόν να υπογράφουν, είτε με φυσική παρουσία ενώπιον μέλους της ομάδας συγκέντρωσης υπογραφών στην οποία θα παραδίδουν το έγγραφο, είτε με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω της διαδικασίας υπογραφής εγγράφου του Gov.gr, καταθέτοντας στην συνέχεια το έγγραφο στην ομάδα συγκέντρωσης υπογραφών με φυσική παρουσία ή ηλεκτρονικά. Περισσότερα στο ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ
.
(2γ) Υποβολή των υπογραφών: Το αίτημα των ενδιαφερομένων από την ομάδα πρωτοβουλίας ή μέλη της εξουσιοδοτημένα από τους εκλογείς υποβάλλεται στον πρόεδρο του δημοτικού ή του περιφερειακού συμβουλίου.
