Είναι βολικό να ζεις στην επιφάνεια. Εκεί υπάρχει μια ηρεμία και φαίνεται πως όλα κυλούν ως συνήθως, γύρω από τα γνωστά, οικεία στερεότυπα. Αν βουτήξεις λίγο βαθύτερα νιώθεις δίνες και ρεύματα. Μια αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά.
Όσο βαθύτερα, τόσο χειρότερα. Και στον πυθμένα γίνονται τεκτονικές αλλαγές, πράγματα που σε βγάζουν τελείως από τη ζώνη ασφάλειάς σου, και δεν θέλεις να σκέφτεσαι ότι μπορούν να προβάλλουν μπρος σου. Αποστρέφεις το βλέμμα σου. Γυρνάς πάνω. Είναι πιο βολικό να ζεις στην επιφάνεια.
Η λέξη «Θεσμός» προέρχεται από το ρήμα «τίθημι». Οι θεσμοί είναι «σταθερά αξιακά, επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς». Κρίση θεσμών είναι, στη βάση της, κρίση αξιών.
Το Σύνταγμα παρακάμπτεται, αλλά πριν από αυτό έχουν παρακαμφθεί οι αξίες στη βάση των οποίων «συντασσόμαστε».
Η δικαστική εξουσία όλο και περισσότερο απομακρύνεται από το «κοινό περί δικαίου αίσθημα», και αυτό με τη σειρά του αλλοτριώνεται από ακατέργαστους νεολογισμούς ή και μεθοδευμένες επιθέσεις που υφίσταται η «κοινή λογική».
Λίγες είναι οι αποφάσεις των κυβερνήσεων που θα μπορούσαν να σταθούν σε ένα δημοψήφισμα. Το «αντιπροσωπευτικό» της δημοκρατίας μας, χωρίς ουσιαστική λογοδοσία υποθάλπει την καταχρηστικότητα και την ασυδοσία των αντιπροσώπων.
Σε αυτό το δικαιακά απορρυθμισμένο περιβάλλον μοιάζει νομοτελειακό οι δημοσιογράφοι να μεταλλάσσονται σε «παπαγαλάκια», οι δημόσιοι λειτουργοί σε διεκπεραιωτές άνωθεν εντολών. Ανεξάρτητες αρχές αυτονομούνται, όχι από την κομματική χειραγώγηση, αλλά από τη λαϊκή βούληση.
Κοινός παρονομαστής: Ένα πολιτικό σύστημα που επιτρέπει στους λίγους να επιβάλλουν τη θέλησή τους στους πολλούς.
Συμπεράσματα που έχουν στοιβαχτεί έξω από το κατώφλι μου. Ανοίγω λίγο την πόρτα του νου και εισβάλλουν ως υπαρξιακά άγχη και αγωνίες. Τι κόσμο αφήνουμε στα παιδιά μας;
Κλείνομαι πάλι στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Νιώθω ασφαλής, αρκεί να μη τα σκέφτομαι. Ώσπου πάλι κάτι συμβαίνει. Μια μετωπική σύγκρουση με όσα κρύβω κάτω από το χαλί. Κάποια «Τέμπη» με φέρνουν στον πάτο.
Και φουντώνω μέσα μου, θυμώνω, βρίζω, φταίω, κλαίω. Κάτι πρέπει να κάνω. Κάτι πρέπει να μπορεί να γίνει. Κοιτάω πάνω, εκεί όλοι κάνουν σαν να μη τρέχει τίποτα. Κοιτάω δίπλα μου και βλέπω και άλλους να υποφέρουν από την ίδια ανημποριά αντίδρασης που νιώθω και εγώ. Όλη η κρίση θεσμών παρελαύνει εμπρός μου.
Είμαι φίλος της δημοκρατίας. Θέλω να έχω δυνατότητα αντίδρασης όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Θέλω να συμμετέχω στη λήψη των αποφάσεων που με αφορούν και στη διαμόρφωση των θεσμών, στο μέρος που μου αναλογεί.
Αντί επιλόγου, ένα απόσπασμα από τον Γκράμσι:
«Η αδιαφορία είναι το νεκρό βάρος της ιστορίας. Η αδιαφορία δρα δυνατά πάνω στην ιστορία. Δρα παθητικά, αλλά δρα. Είναι η μοιρολατρία. Είναι αυτό που δεν μπορείς να υπολογίσεις. Είναι αυτό που διαταράσσει τα προγράμματα, που ανατρέπει τα σχέδια που έχουν κατασκευαστεί με τον καλύτερο τρόπο. Είναι η κτηνώδης ύλη που πνίγει την ευφυΐα».
Μάρτιος 2024 | Γιώργος Θωμάκος
