Connect with us

Αναζήτηση Δημοκρατίας!

Διεθνή

Προεδρικές εκλογές και θεσμοί άμεσης δημοκρατίας στις Η.Π.Α.

Σε πολλές από τις Αμερικανικές Πολιτείες, αλλά και σε ακόμα περισσότερες κομητείες και πόλεις, θα διεξαχθούν, την 5η Νοεμβρίου εκατοντάδες δημοψηφίσματα πρωτοβουλίας πολιτών. Μέσω αυτών οι Αμερικανοί πολίτες θα ακυρώσουν νόμους των αντιπροσώπων τους, θα αλλάξουν το πολιτειακό τους Σύνταγμα και, σε μερικές περιπτώσεις, θα ανακαλέσουν κάποιους από τους πολιτικούς τους.

Στις 5 Νοεμβρίου θα διεξαχθούν στις Η.Π.Α. εκλογές για την ανάδειξη νέου Προέδρου. Αν και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός, που θα επηρεάσει την πολιτική ζωή τόσο εντός όσο και εκτός των Η.Π.Α., δεν είναι το μόνο που θα συμβεί την ημέρα αυτή. Σε πολλές από τις Αμερικανικές Πολιτείες, αλλά και σε ακόμα περισσότερες κομητείες και πόλεις, θα διεξαχθούν, την ίδια ημέρα, εκατοντάδες δημοψηφίσματα πρωτοβουλίας πολιτών. Μέσω αυτών οι Αμερικανοί πολίτες θα ακυρώσουν νόμους των αντιπροσώπων τους, θα αλλάξουν το πολιτειακό τους Σύνταγμα και, σε μερικές περιπτώσεις, θα ανακαλέσουν κάποιους από τους πολιτικούς τους. Δυστυχώς, τα ελληνικά ΜΜΕ δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για αυτά τα τόσο σημαντικά και βαθύτατα δημοκρατικά πολιτικά εργαλεία, με αποτέλεσμα να μην ενημερωνόμαστε για αυτά, την δυναμική τους και τα αποτελέσματα τους.

Θεσμοί άμεσης δημοκρατίας στις Αμερικανικές Πολιτείες

Η ιστορία των θεσμών της άμεσης δημοκρατίας στην πολιτική ζωή των Πολιτειών των Η.Π.Α. πηγαίνει αρκετά πίσω στον χρόνο. Τα πρώτα στοιχεία άμεσης δημοκρατίας εμφανίζονται στις Ανατολικές Πολιτείες με την μορφή συνελεύσεων πολιτών (Open town meetings) ήδη από τον 16ο αιώνα.

Το 1888, ο πολιτικός ακτιβιστής Τζέιμς Σάλλιβαν επισκέφθηκε την Ελβετία και εντυπωσιασμένος από το πολιτικό της σύστημα έγραψε το βιβλίο «Άμεση νομοθέτηση από τους πολίτες μέσω νομοθετικών πρωτοβουλιών και ακυρωτικών δημοψηφισμάτων». Αυτό αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και κινητήρια δύναμη για μία πλειάδα πολιτικών δράσεων, οι οποίες οδήγησαν στην σταδιακή υιοθέτηση των θεσμών της άμεσης δημοκρατίας σε σχεδόν όλες της Δυτικές Πολιτείες.

Οι θεσμοί σήμερα

Ας δούμε όμως ποιοι ακριβώς είναι αυτοί οι θεσμοί και σε ποιο πολιτικό επίπεδο χρησιμοποιούνται.

Σε 49 από τις 50 Πολιτείες το Πολιτειακό Σύνταγμα αλλάζει μόνο μετά από δημοψήφισμα. Δηλαδή, οι πολίτες έχουν το τελευταίο λόγο για οποιαδήποτε αλλαγή του Συντάγματος της Πολιτείας τους. Μοναδική εξαίρεση το μικροσκοπικό Ντέλαγουερ.

Σε 23 Πολιτείες, οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ακυρώσουν νόμο των αντιπροσώπων τους, μέσω δημοψηφίσματος που καλούν οι ίδιοι με συλλογή υπογραφών ενάντια στον νόμο.

Σε 18 Πολιτείες το Σύνταγμα μπορεί να αλλάξει μετά από πρόταση ομάδας πολιτών και όχι αποκλειστικά με πρωτοβουλία των εκλεγμένων αντιπροσώπων.

Σε 39 Πολιτείες υπάρχει δυνατότητα ανάκλησης αιρετών μέσω της συλλογής υπογραφών. Από αυτές σε 19 η ανάκληση αφορά αιρετούς τόσο σε επίπεδο Πολιτείας όσο και στο τοπικό πολιτικό επίπεδο, ενώ στις υπόλοιπες η ανάκληση μπορεί να γίνει μόνο για το τοπικό (κομητείες και δήμοι) επίπεδο.

Τα παραπάνω δεν είναι οι μόνοι θεσμοί άμεσης δημοκρατίας που διαθέτουν οι πολίτες, αλλά είναι οι πλέον συχνοί και ισχυροί.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι πολίτες των Η.Π.Α. δεν μπορούν να καλέσουν δημοψήφισμα σε Ομοσπονδιακό επίπεδο. Έτσι οι Η.Π.Α. είναι μία από τις ελάχιστες χώρες του κόσμου που δεν έχει διενεργηθεί ποτέ δημοψήφισμα σε εθνικό επίπεδο.

Τα δημοψηφίσματα του 2024

Στις 5 Νοεμβρίου θα διεξαχθούν 147 Πολιτειακά δημοψηφίσματα σε 41 Πολιτείες. Στις 7 Δεκεμβρίου, οι πολίτες της Λουϊζιάνα θα αποφασίσουν για τέσσερις τροπολογίες του Συντάγματος τους, ενώ νωρίτερα φέτος, οι πολίτες πέντε Πολιτειών ψήφισαν σε εννέα δημοψηφίσματα. Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τα δημοψηφίσματα του 2024 στις Η.Π.Α. μπορεί να βρει κάποιος στην σελίδα ballotpedia.

Φυσικά, ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός δημοψηφισμάτων πρωτοβουλίας πολιτών αφορά και θα διεξαχθεί στο πολιτικό επίπεδο των Κομητειών, των Δήμων και των πόλεων.

Σε μια προσπάθεια να γνωρίσουμε τους θεσμούς της άμεσης δημοκρατίας στις Η.Π.Α. θα δημοσιεύσουμε μία σειρά από κείμενα σχετικά με αυτούς.

https://ballotpedia.org/2024_ballot_measures

Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You May Also Like

Γνώμες-Σχόλια

Ποιος πρέπει να καθορίζει τους όρους εγκατάστασης και λειτουργίας ενόςαιολικού πάρκου, ή ενός καζίνο εντός των ορίων ενός δήμου; Ποιος πρέπει ναέχει αρμοδιότητα να...

Διεθνή

Το Νοέμβριο του 2024, πριν τις Προεδρικές Εκλογές στις ΗΠΑ, είχα αναφερθεί εκτενώς στη νομοθετική πρόταση πολιτών της Μασαχουσέτης για τη νομιμοποίηση της χρήσης...

Διεθνή

Πρόκειται για μία “έμμεση νομοθετική πρωτοβουλία πολιτών”, δηλαδή μία νομοθετική πρόταση από πολίτες η οποία εφόσον συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών συζητείται πρώτα στη...

Διεθνή

Η Καλιφόρνια είναι η πολυπληθέστερη πολιτεία των ΗΠΑ με πληθυσμό περίπου 40 εκατομμυρίων και μία από τις πλουσιότερες παγκοσμίως. Η δε παράδοσή της στην...