Από τα 147 δημοψηφίσματα που θα διεξαχθούν σε πολιτειακό επίπεδο στις ΗΠΑ στις 5 Νοεμβρίου 2024, ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές, τα 10 θα διενεργηθούν στην Πολιτεία της Καλιφόρνια. Εξ αυτών, 5 αφορούν την προστασία των αδυνάτων και την προάσπιση δημοσίων αγαθών. Συγκεκριμένα:
Με την πρόταση 32 (proposition 32) τίθεται στην κρίση των πολιτών η αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 15 δολάρια ανά ώρα στα 18 δολάρια έως το 2026. Μετά το 2026 προβλέπεται η προσαρμογή του ποσοστού ετησίως ανάλογα με τις αυξήσεις στο κόστος ζωής. Το δημοψήφισμα αυτό προκλήθηκε με πρωτοβουλία πολιτών, οι οποίοι συγκέντρωσαν υπογραφές που υπερκάλυψαν κατά πολύ το ποσοστό του 5% όσων ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές για κυβερνήτη της πολιτείας, το οποίο απαιτείται στην Καλιφόρνια για την διενέργεια δημοψηφίσματος. Υπέρ της πρότασης έχουν ταχθεί, μεταξύ άλλων, το Δημοκρατικό Κόμμα και οι προσκείμενες σε αυτό Γερουσιαστής Τόνι Άτκινς (Toni Atkins), και Αντικυβερνήτης (ελληνικής καταγωγής) Ελένη Κουναλάκη (Eleni Kounalakis), η Εργατική Ομοσπονδία Καλιφόρνιας και η Ένωση καθηγητών Καλιφόρνιας. Εναντίον της πρότασης τάχθηκαν το Εμπορικό Επιμελητήριο και η Ένωση Φορολογουμένων Howard Jarvis, που αποστολή της έχει την μείωση των φόρων.
Εξάλλου, σημαντική πρωτοβουλία για την ενίσχυση των αδυνάτων είναι και η πρόταση 33 (proposition 33), η οποία επίσης τέθηκε στα ψηφοδέλτια με πρωτοβουλία πολιτών που συγκέντρωσαν τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών. Μέσω αυτής επιχειρείται ο κρατικός έλεγχος των τιμών των ενοικίων δια της κατάργησης του νόμου Costa Hawkins Rental Housing Act του 1995, ο οποίος απαγορεύει κατά μεγάλο ποσοστό σε δήμους και κομητείες να θέτουν περιορισμούς στα ενοίκια των κατοικιών (ιδίως των μονοκατοικιών και των οικοδομών που κατασκευάστηκαν μετά την 1-2-1995). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το οξύ στεγαστικό πρόβλημα στις ΗΠΑ έχει οδηγήσει μετά το 2023 επτά πολιτείες να θεσπίσουν πολιτικές ελέγχου των ενοικίων σε πολιτειακό ή τοπικό επίπεδο. Ειδικά δε όσον αφορά την Καλιφόρνια αναφέρεται ότι τα ενοίκια είναι διπλάσια από τον εθνικό μέσο όρο των ΗΠΑ και ότι περίπου το 30% των ενοικιαστών αναγκάζεται να καταβάλλει το ήμισυ του εισοδήματός του για δαπάνες μίσθωσης κατοικίας. Υπέρ της πρότασης έχουν ταχθεί, μεταξύ άλλων, το Δημοκρατικό Κόμμα, ο ανεξάρτητος Γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς (Bernie Sanders), η Ένωση νοσηλευτών Καλιφόρνια και οργανώσεις για την στέγαση. Εναντίον τάχθηκαν, μεταξύ άλλων, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, αλλά και σημαντικές προσωπικότητες του Δημοκρατικού Κόμματος, όπως η Γερουσιαστής Τόνι Άτκινς (Toni Atkins) και η Αντικυβερνήτης Ελένη Κουναλάκη (Eleni Kounalakis). Επίσης, το Εμπορικό Επιμελητήριο Καλιφόρνια, η Ένωση Διαμερισμάτων Καλιφόρνια και η Ένωση Φορολογουμένων Howard Jarvis.
Όσον αφορά την ενίσχυση των δημοσίων υποδομών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση 2 (proposition 2) δια της οποίας οι πολίτες καλούνται να εγκρίνουν την έκδοση ομολόγων αξίας 10 δις δολαρίων για την χρηματοδότηση των δημοσίων εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων και δη 8,5 δις για εγκαταστάσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και 1,5 δις για εγκαταστάσεις δημοσίων κολλεγίων. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Καλιφόρνια, για την έκδοση ομολόγων, ήτοι τον δανεισμό της πολιτείας πέραν του προϋπολογισμού, δεν αρκεί απόφαση της κυβέρνησης, αλλά απαιτείται σύμφωνη απόφαση των πολιτών με δημοψήφισμα. Σημειωτέον δε ότι οι πολίτες της Καλιφόρνια ενέκριναν για τελευταία φορά την έκδοση ομολόγου αξίας 9 δις για χρηματοδότηση δημοσίων εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων το 2016. Απεναντίας, το 2020 είχαν απορρίψει αντίστοιχη πρόταση για ομόλογα αξίας 14 δις. Υπέρ της πρότασης έχουν ταχθεί , μεταξύ άλλων οι Ομοσπονδίες εκπαιδευτικών και εργατών Καλιφόρνια , η Ένωση Διευθυντών Σχολών Καλιφόρνια, η Ένωση συνταξιούχων Καθηγητών Καλιφόρνια και το Εμπορικό Επιμελητήριο. Εναντίον, ο Γερουσιαστής των Ρεπουμπλικάνων Μπράιαν Τζόουνς (Brian Jones) και η Ένωση Φορολογουμένων Howard Jarvis.
Επίσης , αντίστοιχη με την προηγούμενη είναι και η πρόταση 4 (proposition 4) η οποία καλεί τους πολίτες να εγκρίνουν την έκδοση ομολόγων αξίας 10 δις δολαρίων για την χρηματοδότηση κρατικών και τοπικών πάρκων, έργων περιβαλλοντικής προστασίας, έργων υποδομής νερού, ενεργειακών έργων και έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, επιβάλλοντας μάλιστα, το 40% του εν λόγω ποσού να κατευθυνθεί αποκλειστικά σε δράσεις που θα ωφελούν κοινότητες με μικρότερα εισοδήματα ή σε κοινότητες που επηρεάζονται από περιβαλλοντικές αλλαγές και καταστροφές. Μέχρι σήμερα, οι πολίτες της Καλιφόρνια έχουν εγκρίνει άλλες τέσσερις ανάλογες προτάσεις συνολικού ποσού 9,7 δις , ενώ έχουν απορρίψει άλλες δύο. Η εν λόγω πρόταση φαίνεται ότι τυγχάνει ευρύτατης υποστήριξης (Δημοκρατικό Κόμμα, δήμαρχοι Λος Άντζελες και Σακραμέντο, συνδικάτα, περιβαλλοντικές οργανώσεις δράσεις για το νερό ενώσεις πυροσβεστών κ.ά.) ενώ εναντίον έχει ταχθεί η προαναφερθείσα Ένωση Φορολογουμένων Howard Jarvis.
Τέλος, εξίσου ενδιαφέρουσα παρουσιάζεται και η πρόταση 4 (proposition 4), σύμφωνα με την οποία οι πολίτες καλούνται να διευκολύνουν την εκ μέρους τοπικών αρχών έκδοση ομολόγων για χρηματοδότηση στεγαστικών έργων και δημοσίων υποδομών αποφασίζοντας ότι, για την έγκριση τέτοιων ομολόγων δεν θα απαιτείται πλέον πλειοψηφία των 2/3 των ψηφοφόρων (με τοπικό δημοψήφισμα), αλλά πλειοψηφία 55%. Η πρόταση 4 συνιστά συνταγματικό δημοψήφισμα, καθώς αποσκοπεί στην αλλαγή του Συντάγματος της Πολιτείας. Αξίζει δε να επισημανθεί ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα της Καλιφόρνια, κάθε αναθεώρηση του Συντάγματος αποφασίζεται υποχρεωτικά από τους πολίτες με δημοψήφισμα.
Ας σημειωθεί επίσης ότι τον Μάρτιο 2024 οι πολίτες της Καλιφόρνια είχαν εγκρίνει με δημοψήφισμα και την έκδοση άλλου ομολόγου αξίας 6,38 δις, εκ των οποίων, 3,8 δις θα κατευθυνθούν για εγκαταστάσεις φροντίδας ψυχικής υγείας και θεραπείας εξαρτημένων από ναρκωτικά και αλκοόλ και 2 δις για στέγαση αστέγων.
Η Καλιφόρνια είναι η πολυπληθέστερη πολιτεία των ΗΠΑ με πληθυσμό περίπου 40 εκατομμυρίων και μία από τις πλουσιότερες παγκοσμίως. Η δε παράδοσή της στην διενέργεια δημοψηφισμάτων υπερβαίνει τα εκατόν δέκα έτη, καθώς ο θεσμός των δημοψηφισμάτων με πρωτοβουλία πολιτών υιοθετήθηκε το 1911.
Βασική Πηγή: Ballotpedia
ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΥΝΤΕΡΗΣ
2024-11-09 at 18:53
Οι πολίτες της Καλιφόρνιας ενέκριναν με ποσοστό 57% την πρόταση 3 για έκδοση ομολόγου 10 δις δολ. προς ενίσχυση των εκπαιδευτικών υποδομών και με ποσοστό 58% την πρόταση 4 για έκδοση ομολόγου 10 δις δολ. για έργα περιβαλλοντικά, αντιπλημμυρικής προστασίας και υποδομής του νερού. Απεναντίας, απέρριψαν με ποσοστό 61% την πρόταση 33 για έλεγχο των ενοικίων και με ποσοστό 56% την πρόταση αλλαγής του συντάγματος ώστε να απαιτούνται μικρότερα ποσοστά πλειοψηφίας για έγκριση ομολόγων που εκδίδουν οι τοπικές αρχές.