Το γραφείο του πρωθυπουργού της Σλοβενίας ανακοίνωσε στις 6/3/2024 ότι εντός του έτους θα διεξαχθεί δημοψήφισμα προκειμένου οι πολίτες να αποφασίσουν εάν θα κατασκευαστεί στην χώρα και δεύτερος αντιδραστήρας πυρηνικής ενέργειας στον πυρηνικό σταθμό Κρσκο (Krško) που βρίσκεται στα σύνορα με την Κροατία, περίπου 100 χιλιόμετρα από την Αυστρία. Στις 12/3/2024 ακολούθησε κατάθεση σχετικής πρότασης για δημοψήφισμα εκ μέρους και των κοινοβουλευτικών κομμάτων που κατέχουν τις 82 από τις 90 έδρες του κοινοβουλίου.
Στην περιοχή υφίσταται ήδη ένα εργοστάσιο υπό την διοίκηση Σλοβένων και Κροατών, η λειτουργία του οποίου ανάγεται στην δεκαετία του 1980. Ενώ όμως αναμενόταν να κλείσει, τον Ιανουάριο 2023 έλαβε παράταση της λειτουργίας του μέχρι το 2043, γεγονός που προκάλεσε τις αντιδράσεις ακτιβιστών και της Greenpeace, η οποία εξέφρασε σφοδρές ανησυχίες για την ηλικία του εργοστασίου και τους κινδύνους σεισμού, ζητώντας την αποσυναρμολόγησή του.
Τον Ιούλιο 2021, το Υπουργείο Υποδομών της Σλοβενίας εξέδωσε ενεργειακή άδεια για την κατασκευή του δεύτερου αντιδραστήρα, αλλά η απόφασή της προκάλεσε την αντίδραση της Αυστρίας που είναι αντίθετη στην χρήση πυρηνικής ενέργειας, και εξέφρασε την ανησυχία της, ζητώντας να γίνει εκτίμηση κινδύνου σεισμού στην τοποθεσία από διεθνείς ειδικούς.
Παρά την σύμπνοια των πολιτικών δυνάμεων της Σλοβενίας ως προς την απόφαση ενίσχυσης του ενεργειακού μίγματος της χώρας με την κατασκευή νέου εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας, το ζήτημα είναι τόσο σοβαρό και οι αντιδράσεις εντός και εκτός της χώρας είναι τέτοιες, που μόνο οι πολίτες μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη.
Άλλωστε η χώρα έχει μακρά παράδοση προσφυγής σε δημοψηφίσματα. Μεταξύ άλλων, το έτος 2021 διενεργήθηκε δημοψήφισμα με πρωτοβουλία πολιτών που κατήργησε με ποσοστό 86,75% τον ψηφισθέντα νόμο για τα ύδατα και τις κατασκευές κοντά στις όχθες και τις ακτές. Το έτος 2022, πάλι με πρωτοβουλία πολιτών, διεξήχθη δημοψήφισμα για την κατάργηση τριών νόμων, μεταξύ των οποίων και εκείνον περί των αλλαγών στον κρατικό φορέα ραδιοτηλεόρασης. Παλαιότερα, εξίσου σημαντικά ήταν, μεταξύ άλλων, τα δημοψηφίσματα για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ (2003), για τον γάμο των ομοφύλων (2015) και για τους σιδηροδρόμους (2017, 2018).
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρ. 90 του Συντάγματος της Σλοβενίας, διενεργείται υποχρεωτικά δημοψήφισμα για την κατάργηση νόμου εάν το ζητήσουν 40.000 πολίτες.
Χρήστος Λυντέρης
03.04.2024 | ΦτΔ
Πηγές:
- 06.03.2024 | Slovenian Governement Portal | Support for Slovenian companies in the Krško nuclear power plant
- 13.03.2024 | Azerbaijan State News Agency | Slovenia to hold referendum on building new nuclear power plant
- 19.01.2024 | See News | Slovenia’s Krsko NPP expanion faces fresh referendum call
- Wikipedia | Krško Nuclear Power Plant
